30 Eylül 2016 tarihinde 29843 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan kanunla 5746 Sayılı AR-GE Teşviki yürürlüğe girmiştir. 5746 Sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkına Kanun Genel Tebliği ile AR-GE Teşvik amacı şartları belirtilmiştir. İlgili tebliğde Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine ilişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği hükümleri göz önünde bulundurularak açıklamaya yer verilmiştir.
5746 Sayılı AR-GE ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun Genel Tebliği’nin amacı 1.maddede 28 Şubat 2008 tarihli, 5746 sayılı AR-GE ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Kanun’da yer alan gelir vergisi stopajı teşviki ile ilgili uygulamaların açıklanmasıdır. Bu kapsamda AR-GE indirim ve Stopaj vergisine dair bilgiler kapsamlı olarak ele alınmıştır.
5746 Sayılı AR-GE Teşviki Şartları
5746 sayılı teşvik ile AR-GE ve tasarım alanlarında yapılan teşvik düzenlemelerinin şartları yer alır.
1.AR-GE Teşviki
5746 Sayılı AR-GE Teşviki için Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 89. Maddesi uyarınca ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılacak durumlar:
- Teknoloji merkezi işletmelerinde, AR-GE merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından AR-GE projelerini destelemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar,
- Uluslararası fonlarca desteklenen AR-GE ve yenilikçi projelerde, rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve tekno-girişim sermaye desteklerinden yaralananlar tarafından gerçekleştirilen harcamalar şeklinde ifade edilir.
Yapılan harcamalar: “AR-GE ve yenilik harcamalarının tamamı ile 500 ve üzerinde tam zaman eşdeğer AR-GE personeli istihdam eden AR-GE merkezlerinden, o yıl yapılan AR-GE ve yenilik harcamasının geçen yıla nazaran artışının yarısı” olmak üzere ifade edilir.
2. Gelir Vergisi Stopajı Teşviki
5746 Sayılı AR-GE Teşviki dışında Gelir vergisi teşvikinin amacı:
Kamu personelleri haricindeki teknoloji merkezi işletmelerinde,
- AR-GE merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi kapsamında uluslararası kurulardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından AR-GE projelerini desteklemektir.
- Amaca yönelik olarak vakıflar fon ve kredi kullanarak, AR-GE ve yenilik projeleri uluslararası fonlarca desteklenerek ya da TÜBİTAK tarafından yürütülerek gerçekleştirilir. Gerçekleştirilen bu tekno-girişim sermayeleri için AR-GE VE destek personelleri desteklerinden yararlanan işletmelerde ve rekabet öncesi işbirliği projelerinde yer alırlar. Onların çalışmalarına karşılık kazandıkları ücretlerin doktoralı olanlar için %90’ı, diğerleri için %80’i gelir vergisinden müstesna kabul edilir.
5746 Sayılı AR-GE Teşviki kapsamında yapılan düzenlemeler aşağıdaki gibidir:
AR-GE ve Tasarım İndirimi: 5746 Sayılı Araştırma Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında 31 Aralık 2023 tarihine kadar kurum kazancının tespitinde indirim oranlarının tamamı ve %50’si karşılanır. AR-GE Tasarım merkezlerinde gerçekleştirilen AR-GE ve yenilik veya tasarım harcamalarının tamamı karşılanır. AR-GE tasarım merkezlerinde o yıl yapılan AR-GE ve yenilik, tasarım harcamalarının bir önceki yıla oranla artış tutarının %50’si ticari kazancın tespitinde indirim yapılabilecek alanlar:
- Toplam ciro içinde AR-GE ve tasarım harcamalarının sahip olduğu pay,
- Sahip olunan ve tescil ettirilen ulusal ya da uluslararası paten sayısı,
- Uluslararası alanda desteklenen projelerin sayısı
- Lisansüstü dereceye sahip araştırmacı sayısının toplamda AR-GE personeline oranı
- Araştırmacı sayısının toplamının AR-GE personelinin toplam sayısına oranı
- AR-GE sonucunda üretilen ürünlerden edinilen cironun toplam ciroya oranı olmak üzere ifade edilir.
Yeniden değerlenme oranında dikkate alınan 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre her yıl belirlenen devredilen tutarlarda takip eden yıllarda herhangi bir süre kısıtlaması bulunmaz. 5746 sayılı kanun hükümleri ile kazancın yetersiz olması sebebiyle ilgili hesap döneminde indirim konusu yapılamayan AR-GE ve tasarım indirimi tutarı, sonraki hesap dönemlerine devredilir.
5746 Sayılı AR-GE Teşviki Kapsamında Stopaj Vergisi Düzenlemesi
5746 Sayılı AR-GE Teşviki kapsamında gelir vergisi ve stopaj teşviki de sağlanır. Bu teşvik için belirtilen şartlar bulunur. 5746 sayılı kanun kapsamında, kamu personeli olmamak kaydıyla AR-GE merkezlerinde çalışan AR-GE ve destek personelinin yaptığı çalışmalar karşılığında elde ettikleri ücretler üzerinden hesaplanan gelir vergilerinin:
%95’lik indirim doktoralı ya da temel bilimler alanlarının en az birinden yüksek lisans derecesine sahip olanlar için
%90’lık indirim yüksek lisans derecesine sahip ya da temel bilimler alanlarının birinde en az yüksek lisans mezunu olanlar için
%80’lik indirim verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden olmak üzere ödenmiş kabul edilir.
Sigorta Primi İşveren Payı Desteği ve Diğer Destekler
Sosyal Güvenlik Teşvikleri kapsamında Sigorta Primi işveren payı desteği 5746 sayılı AR-GE teşviki kapsamında ilgili kanun hükümleri çerçevesinde düzenlenmiştir. Buna göre kamu personeli olmamak şartıyla AR-GE merkezlerinde çalışan AR-GE ve destek personelinin AR-GE ve yenilik faaliyetlerine yönelik çalışmalarına karşılık kazandıkları ücret üzerinden hesaplanır. Yapılan hesaplama ile Sigorta primi işveren hissesinin yarısı Hazine tarafından Maliye Bakanlığı bütçesine ayrılan ödenekten karşılanır.
Damga Vergisi İstisnası için 5746 sayılı kanun çerçevesinde her türlü AR-GE ve yenilik faaliyetleri hakkında düzenlenen kağıtlar için damga vergisi ödenmez. Gümrük Vergisi istisnası için de çalışılan projelerde, araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşyalar, gümrük vergisi ev her türlü fondan muaf tutulur. Bu kapsamda düzenlenen kağıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan müstesna kabul edilir.
5746 Sayılı AR-GE Teşviki Ek Destek
Teşvik kapsamında faydalanılabilecek ek destekler de vardır. Bunlar temel bilimler alanlarından birinde en az lisans derecesine sahip AR-GE personeli istihdam eden AR-GE merkezleri içindir. Buralarda çalışan personelin her biri için ödenen aylık ücret o yıl için uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarı kadar olan kısmı iki yıl boyunca Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca karşılanır.
İlgili teşvik hakkında danışmanlık ve bilgi almak için buraya tıklayabilirsiniz.
